Мары автономный область

автономный область
Мары автономный область
Сӓндӓлӹк	СССР
Пырен	РСФСР
Адм. центр	Краснококшайск, (1927 и гӹц — Йошкар-Ола)
Истори дӓ географи
Ӹштӹмӹ кечӹ	1920 и 4 ноябрь
Пӹтӓрӹмӹ кечӹ	1936 и 5 декабрь
Площадь	22 413 км²
Халык
Халык	519 300 эдем (1931)
Плотность	23,2 эдем/км²
Халыквлӓ	марынвлӓ — 51,4%, рушвлӓ — 43,6%, тадарвлӓ — 4,2%
Официальный йӹлмӹ	руш, мары

Мары автономный область — 1920-1936 ивлӓн РСФСР-ын администрациӓн-территориӓн единица.

Тӹнг халажы — Краснококшайск (1927 ин Йошкар-Ола маналташ тӹнгӓлӹн).

Истори

Мары АО 1920 ин 4 ноябрьын кырык марынвлӓн дӓ алыкмарывлӓн автономиӓн дӓ территориӓн образовани семӹнь шачын. Анзыцынжок 3 кантонеш пайылалтын, вара нӹнӹн шот 9 якте кушкын.

1929 ин 15 июльын Мары автономный область угӹц ӹштӓлтшӹ Нижегородский (1932 и гӹц — Горьковский) мӱлӓндӹш пыраш тӹнгӓлӹн.

1931 и 1 октябреш областьышты 9 район ылын:

1. Кырык мары халык район
2. Звенигово район
3. Йошкар-Ола хала
4. Морки район
5. Мари-Турек район
6. У Торъял район
7. Оршанка район
8. Сернур район
9. Юрино халык район

9 районышты 247 сельсовет ылын, 2 хала (Йошкар-Ола — 7600 эдем, 01.01.1931, Козьмодемьянск — 8315 эдем), 2 пӓшӓзӹ посёлкы (Юрино пӓшӓзӹ посёлкы — 4586 эдем, Звенигово пӓшӓзӹ посёлкы — 2482 эдем), 2796 сола. Халашты ӹлӹшӹвлӓн шот 24700 эдем (4,8 %) ылын.

1931-1932 ивлӓн районвлӓэш шеледӹмашӹм тӹнгӓлӹнӹт.

1936 ин 5 декабрьын Горький кымдемӹм чӱчмӹ. 1936 иӓш Конституци семӹнь Мары автономи областьым РСФСР-ыш пырышы Мары АССР-ыш сӓрӹмӹ.

Администрацивлӓэш шеледӹмӓш

1921 ин Мары АО 3 кантонеш пайылалтын: Краснококшайск, Козьмодемьянск, Сернур. Кым иштӹ кантонвлӓн шот 9 якте кушкын: Звенигово, Мари-Турек, Морки, Оршанка, Торъял дӓ Юрино ӹштӓлтӹнӹт. 1929 ин Краснококшайск кантоным Йошка-Ола кантон манаш тӹнгӓлӹнӹт.

1931 ин 2 халык районым пачмы — Татар (Параньга) дӓ Кырык мары. Тӹ инок Козьмодемьянск дӓ Йӱрнӹ кантоным питӹренӹт.

1932 ин цилӓ кантоным район манаш тӹнгӓлӹнӹт, а Татар район Параньга район лин. 3 иштӹ у районвлӓ: Косолапово, Куженер дӓ Ронга, а эче ик иштӹ Пектубаево, Сотнур, Йоласал дӓ Йӱрнӹ пачылтыныт. Тӹнӓмок Кырык мары халык район Козьмодемьянский маналташ тӹнгӓлӹн.

Халыквлӓ

1926 ишӹ перепись семӹнь:

• Марынвлӓ — 51,4 %
• Рушынвлӓ — 43,6 %
• Тадарвлӓ — 4,2 %

Примечани

Литература

• История // Энциклопедия Республики Марий Эл / Отв. ред. Н. И. Сараева. — Йошкар-Ола, 2009. — С. 97—100. — 872 с. — 3505 экз. — ISBN 978-5-94950-049-1.