Курымаш полк

Ирӹкӓн энциклопеди Википеди гӹц материал

РАН-ын экспертизӹжӹ

Logo-ran.png
Россий Шанче Академий
экспертизӹм эртӓрӓ
Кымданрак
Times2.svg

РАН-ын экспертизӹжӹ

Arrow-Right.png
Logo-ran.png
Российӹн наука Академи
экспертизӹм эртӓрӓ
Кымданрак
Learning.svg

Б.Н. Ельцин лӹмӓн библиотекӹн материалвлӓ

Arrow-Right.png
Library.png
В данной статье использованы материалы из фондов Президентской библиотеки имени Б.Н. Ельцина
Подробнее
Тидӹ терминӹн вес кынжат улы, Курымаш полк (кынвлӓ) анж.
«Российӹштӹшӹ курымаш полк» общероссийский общественный гражданско-патриотический движени
Изображение логотипа
Шествие региональной патриотической общественной организации «Бессмертный полк» - 1.jpg
Негӹцӹм пиштӹмӹ кечӹ 2015 и 30 сентябрь
Тип общественный организаци[d]
«Российӹштӹшӹ курымаш полк» ООД Тӹнг штаб исполкомын вуйлатышыжы дӓ сопредседательжӹвлӓ

Наталья Шадрина Сергей Макаров Геннадий Иванов

Елена Цунаева
Центр Москва
Сайт polkrf.ru
Логотип РУВИКИ.Медиа Медиафайлы на РУВИКИ.Медиа

«Курымаш полк» — Кого Ӓтямӱлӓндӹ вырсын участникшӹ дон тылыштышы труйышывлӓм ӓшӹндӓрӹмӹ халык движени, тенгеок нацизмым сӹнгӹшӹ геройвлӓ лӹмеш и йӹде тӹшкӓн ашкед эртӹмӓш (шестви)[1]. Ушнышывлӓ каждый ин Сӹнгӹмӓш кечӹн Кого Ӓтямӱлӓндӹ вырсын участникшӹ, подпольщик, Ваштареш шалгымы движенин салтакшы, тылыштышы труйышы, концлагерь узник, блокадник, вырсын тетяжӹ лишӹ родняштын фотографиштӹ доно хала ӧлицӓвлӓ мычкы колонна доно ашкед эртӓт[2], — дӓ нӹнӹн гишӓн семня историм Халык летописьӹш сирӓт[3].

Анзыл истори

[тӧрлӓтӓш | вики-текстӹм тӧрлӓтӓш]

Эче «Курымаш полк» акци шачмы яктеок техень статян мероприятивлӓ СССР-ӹн шукы халаштыжы эртӓрӓлтӹнӹт. Шамак толшы, 1965 ин Новосибирскӹштӹшӹ 121-шӹ №-ӓн школышты тыменьшӹвлӓ, ӹшке сӹнгӹшӹ тьотяштын фотографижӹм кидеш кычен, хала ӧлицӓвлӓ доно ашкед эртенӹт[4]. 1981 ин Ростов областьыштышы Тацинский станицӹштӹ, Революци верц кредӓлшӹвлӓн площадьышты, айо митинг лин, тӹшкӹ ӹлӹшӹвлӓ ӹшке фронтовиквлӓштӹн портретӹштӹ доно толыныт[5]. 1985 ин Пермь областьыштышы Соликамск халан ӧлицӓвлӓшкӹжӹ роднявлӓштӹ ветеранвлӓн фотографиштӹ доно лӓктӹнӹт. 1985 и гӹц Липецк областьыштышы Конь-Колодезь солашты тыменшӹвлӓ каждый ин Кого Ӓтямӱлӓндӹ вырсы геройвлӓн фотографиштӹ доно тӹнг Ленин ӧлицӓ мычкы эртӓт.

У истори

[тӧрлӓтӓш | вики-текстӹм тӧрлӓтӓш]

Совет жеп паштекшӹ ивлӓн техень мероприятивлӓ Российӹштӹ веле агыл, икманяр мол кугижӓншӹштӓт эртӓрӓлтӹнӹт. 2006 ин Сӹнгӹмӓш кечӹн Ухта халашты сӓмӹрӹквлӓ Курымаш тыл докы салтаквлӓн портретӹштӹ доно толыныт. 2004–2006 ивлӓн маршвлӓ Кузбассышты (Новокузнецк дон Прокопьевск халавлӓштӹ), а 2007 ин Тюменьӹштӹ эртенӹт.

2007 и 8 майын «Тюменские известия» газетӹштӹ кӧргӹ пӓшӓ органвлӓштӹшӹ ветеранвлӓн областьыштышы кӓнгӓшӹштӹн председательжӹ Геннадий Иванов кымдемӹштӹ ӹлӹшӹвлӓм Сӹнгӹмӓш кечӹн хала ӧлицӓш ӹшке родня-фронтовиквлӓн портретӹштӹ доно лӓктӓш ӱжӹн сирен[6]. Тюменьӹн тӹнгӓл пумашкыжы Российӹн вес кымдемвлӓжӓт ушненӹт, дӓ кок и гӹц «Сӹнгӹшӹвлӓн парадышты» уже Россий Федерацин 20 муниципальный образоваништӹжӹ эртен.

2009 ин «Сӹнгӹшӹвлӓн парадышты» Казаньышты, Кемеровышты, Новосибирскӹштӹ дӓ мол кымдемӹштӓт эртӓрӓлӹн. 2009 ин Севастопольышты тетя-ыныкавлӓн «Тӓмдӓм стройышты вашталтенӓ!» маршышты лин.

2010 ин ветеранвлӓн фотографиштӹ доно халык Москваштышы Поклонный кырык мемориальный паркышты эртен.

2013 ин акцим Российӹн 120 хала дон солаштыжы эртӓрӹмӹ[7]. 2014 ин «Курымаш полк» сӓндӓлӹк вӹлнӹшӹ 7 кугижӓншӹн 500 халаштыжы лин[7].

2024 и декабрьын пӓлӹ лин: 2025 ин Кого Ӓтямӱлӓндӹ вырсышты Сӹнгӹмӹлӓн 80 и теммӹм айымы годым «Курымаш полк» «Беларусь ӓшӹндӓрӓ» ашкед кемӓш (шестви) доно иквӓреш эртӓш тӹнгӓлеш[8].

Халык движени

[тӧрлӓтӓш | вики-текстӹм тӧрлӓтӓш]

2015 и 9 майын «Курымаш полк» акци Сӹнгӹмӓшлӓн 70 и теммӹ лӹмеш лишӹ вырсы парад паштек Якшар площадьышты эртен[9]. Тӹшкӹ 500 тӹжем утла эдем ушнен, нӹнӹ лошты Российӹн президентшӹ Владимир Путинӓт лин, тӹдӹ ӹшке фронтовик-ӓтяжӹн портретшӹ доно ылын. Колонна Белорусь площадь гӹц Кремль якте кен дӓ Москворецкий сиреш цӓрнен[10].

  • 2015 ин 9 майын Москвашты «Курымаш полкын» шествижӹ

    2015 ин 9 майын Москвашты «Курымаш полкын» шествижӹ

  • Рязаньышты «Курымаш полк», 2016 и 9 май

    Рязаньышты «Курымаш полк», 2016 и 9 май

  • Майкопышты «Курымаш полк», 2016 и 9 май

    Майкопышты «Курымаш полк», 2016 и 9 май

  • Саки халашты «Курымаш полк», 2016 и 9 май

    Саки халашты «Курымаш полк», 2016 и 9 май

  • Калининградышты «Курымаш полк», 2017 и 9 май

    Калининградышты «Курымаш полк», 2017 и 9 май

2015 и гӹц «Курымаш полк» акци Российӹштӹ дӓ вес сӓндӓлӹквлӓштӹ Сӹнгӹмӓш кечӹм айымашын ик сек керӓл лаштыкшы лин. 2015 ин «Курымаш полк» 17 сӓндӓлӹкӹштӹ, а 2016 ин уже 42 сӓндӓлӹкӹштӹ эртен[11].

2015 ин гражданвлӓ тӓрвӓтӹмӹ доно «Российӹн Курымаш полкшы» улы Российӹштӹшӹ халык граждан-патриотизм движеним негӹцлӹмӹ, тӹшкӹ 89 кымдем отделени дӓ сӓндӓлӹк вӹлнӹшӹ 200 утла координатор пырен[12].

Организацин тӹнг задачыжы — Кого Ӓтямӱлӓндӹ вырсы геройвлӓн подвигӹштӹм курымеш ӓшеш кодаш, халыкын лӱддӹмӹ дӓ герой ылмыжы гишӓн ӓшӹндӓрӹмӓшӹм перегӓш, герой лишӹ ӓтя дон тьотявлӓн опытыштым ынгылен нӓлӓш, йыхвлӓ лоштышы кӹлӹм пингӹдемдӓш, уэмдӓш.

«Российӹн Курымаш полкшы» улы Российӹштӹшӹ халык граждан-патриотизм движенин ӹрдӹ штабшын ик пӹтӓришӹ сопредседательжӹ СССР-ӹн Халык артистшӹ, Россий Федерацин Пӓшӓ Геройжы Василий Лановой лин[13][14].

  • Россий Банкын 1941–1945 ивлӓштӹшӹ Кого Ӓтямӱлӓндӹ вырсышты совет халыкын Сӹнгӹмӹжӹлӓн 75 и теммӹ лӹмеш 2019 ин лыкмы оксавлӓ
  • кым тӓнгӓӓш окса, ши

    кым тӓнгӓӓш окса, ши

  • коклы вӹц тӓнгӓӓш окса, ши

    коклы вӹц тӓнгӓӓш окса, ши

  • вӹцлӹ тӓнгӓӓш окса, шӧртньӹ

    вӹцлӹ тӓнгӓӓш окса, шӧртньӹ

Акци эртӹмӹ сӓндӓлӹквлӓ

[тӧрлӓтӓш | вики-текстӹм тӧрлӓтӓш]

«Курымаш полк» акци 80 утла кугижӓншӹштӹ эртӓ:

2019 и 6 майын «Курымаш полк» акци икшӹ гӓнӓ Аляскышты Анкоридж халашты эртен. Ашкед кемӓшкӹ 100 нӓрӹ эдем ушнен[17].

  • Бишкекӹштӹ «Курымаш полк», 2017 и 9 май.

    Бишкекӹштӹ «Курымаш полк», 2017 и 9 май.

  • Софияштӹ «Курымаш полк», 2019 и 9 май.

    Софияштӹ «Курымаш полк», 2019 и 9 май.

2020 дӓ 2021 ивлӓштӹшӹ акци форматын айыртемжӹ

[тӧрлӓтӓш | вики-текстӹм тӧрлӓтӓш]

2020 и 9 майын лишӓшлык «Курымаш полк» маршвлӓм коронавирус инфекци пандеми велдӹк Российӹштӹ цӓренӹт. Нӹнӹн вӓреш онлайн-акци эртӓрӓлтӹн: каждый кымылан эдем ветеранын фотожым дӓ тӹдӹн гишӓн уверӹм лӹмӹн сайтыш шӹнден кердӹн[18]. Цилӓжӹ 2,7 миллион нӓрӹ ядмаш пырен[19]. Трансляци 9 майын тӹнгӓлӹн дӓ 20 кечӹ шыпшылтын, тӹдӹм улы сӓндӓлӹкӹштӹ 25 миллион нӓрӹ эдем анжен[20].

«Курымаш полк» акцим тенгеок онлайн-режим доно Испаништӹ дӓ Андоррышты эртӓренӹт[21].

2021 ин «Курымаш полк» угӹц онлайн-формат доно лин. Но, 2020 и доно тӓнгӓштӓрен, каждый кымдемӹштӹ ӹлӹшӹ халык ӹшке земляквлӓжӹм стройышты цилӓштӹм ужын кердшӹ манын, Россий Федерацин субъектвлӓштӹжӹ трансляци пасна лин, дӓ мероприяти ик кечӹштӹ эртен[22].

2022 иштӹшӹ ашкед кемӓш дон мероприятивлӓ

[тӧрлӓтӓш | вики-текстӹм тӧрлӓтӓш]

2022 и тӹнгӓлтӹшеш коронавирус пандеми изиэмӓш тӹнгӓлӹн, седӹндоно ашкед кемӓшӹм эртӓрӓш лин[23]. Ти гӓнӓ участниквлӓ, Кого Ӓтямӱлӓндӹ вырсын ветеранжы дӓ тылышты труйышывлӓн портретӹштӹ доно иквӓреш, Украинӹштӹшӹ специальный вырсы операциштӹ вуйыштым пиштӹшӹ салтаквлӓн фотографиштӹмӓт кычен ашкедӹнӹт[23].

2022 ин «Курымаш полк» маршвлӓ сӓндӓлӹк вӹлнӹшӹ 90 нӓрӹ кугижӓншӹштӹ[24], тӹ шотышток икшӹ гӓнӓ Венесуэлӹштӹ, эртенӹт. Гитлер ваштареш ылшы коалици гӹц СССР-ӹн союзниквлӓжӹ США дон Великобритани, тенгеок Ирланди ӹшке кымдемӹштӹштӹ ашкед кемӓшӹм цӓренӹт[25].

2023 иштӹшӹ мероприятивлӓ

[тӧрлӓтӓш | вики-текстӹм тӧрлӓтӓш]

Лӱдӹшдӹмӹлык шот доно 2023 ин тӹшкӓн ашкед кемӓшӹм эртӓрӓш цӓрӹмӹ. «Российӹн Курымаш полкшы» улы Российӹштӹшӹ халык движенин ӹрдӹ штабшын представительвлӓжӹ вес йиш форматвлӓм кычылташ ядыныт. Сӹнгӹмӓш кечӹн геройвлӓ мӓ донна иквӓреш лиштӹ манын, нӹнӹн портретӹштӹм тетяштӹ, ыныкашты, ыныкаштын тетяштӹ ӹшкӹмӹштӹн, пӓшӓ ӓль тӹшкӓ транспортыш, майка дон футболкыш, ӹлӹмӹ пӧрт окняш дӓ бейджӹш пижӹктӹлӹнӹт.

Российӹн шукы халаштыжы Кого Ӓтямӱлӓндӹ вырсышты кредӓлшӹвлӓн портретӹштӹ доно авто- дӓ мотопробегвлӓ, вӹд вӹлнӹ дӓ воздухышты парадвлӓ эртенӹт. Шамак толшы, Волгоградышты «Курымаш полкын ӓнгӹржӹ» акци лин — Йыл ӓнгӹр мычкы Сталинград кредӓлмӓштӹ лишӹ 150 салтакын фотографи доно теплоход эскадра ин эртен. Курымаш полкын историштӹжӹ икшӹ гӓна ӓнгӹр трамвайвлӓм дӓ Йыл ӓнгӹрӹн акваторижӹм кычылтмы, тӹдӹм эче 80 и первиок фашиствлӓ форсируйынештӹ ылын, но кердделыт.

Российӹштӹшӹ Курымаш полкын символикӹжӹ доно куд «Як» дӓ ик «Ан-2» самолёт «звезда» дӓ «пеленг» пилотаж строй доно Нижневартовск, Мегион, Лангепас, Сургут, Нефтеюганск дӓ Ханты-Мансийск вӹлецӹн чонгештен эртен. Нӹнӹн бортыштышты Кого Ӓтямӱлӓндӹ вырсы геройвлӓн, увер гӹц пасна ямшы, Туан Сӓндӓлӹкӹм перегӹмӹ годым колышы дӓ, вырсы гач эртен, токышты Сӹнгӹмӓш доно пӧртӹлшӹ салтаквлӓн тӹжем вӹцшӱдӹ нӓрӹ портретӹштӹ лин[26].

2024 иштӹшӹ мероприятивлӓ

[тӧрлӓтӓш | вики-текстӹм тӧрлӓтӓш]

23 апрельӹн «Российӹн Курымаш полкшы» улы Российӹштӹшӹ халык движенин ӹрдӹ штабшын сопредседательжӹ дӓ Кугижӓншӹ Думын депутатшы Елена Цунаева 2024 ин лӱдӹшдӹмӹлык шот доно Российӹштӹ «Курымаш полк» шестви очный формат доно эртӓрӓлтдӹмӹ гишӓн увертӓрен[27].

Курымаш полкын акцивлӓжӹ у формат доно 2024 и 1 гӹц 12 май якте эртенӹт. Ӹшке геройыштын портретӹштӹм Сӹнгӹшӹвлӓн тетяштӹ, ыныкашты дӓ ыныкаштын тетяштӹ тымдымы учреждени, предприяти, школ дон тетя садвлӓштӹшӹ «Ӓшӹндӓрӹмӓш стенӓштӹ», тенгеок ӹшке, пӓшӓ дӓ тӹшкӓ транспортышты, вӹд вӹлнӹшӹ дӓ воздухыштышы суднывлӓштӹ, парусан регатвлӓштӹ вӓрӓнгденӹт. Сӓндӓлӹк кымдыкеш соцсетьӹш ушнышывлӓ ӹшке аватарышкышты семняштӹштӹ пурын ӓшӹндӓрӹмӹ ветеранвлӓн, специальный вырсы операцин ветеранвлӓн портретӹштӹм шӹнденӹт, тилец пасна нӹнӹн подвигӹштӹ гишӓн #нашБессмертныйполк хэштегӓн поствлӓшкӹ сиренӹт.

2024 ин сӓндӓлӹк вӹлнӹшӹ «Курымаш полкын» акцивлӓ 115 кугижӓншӹштӹ эртенӹт.

Примечани

[тӧрлӓтӓш | вики-текстӹм тӧрлӓтӓш]
  1. ↑ Бессмертный полк - официальный сайт движения. polkrf.ru. Дата обращения: 15 октябрьын 2024.
  2. ↑ И. Огилько. На "Бессмертный полк онлайн" зарегистрировались более 150 тысяч участников. Российская газета (30 апрельӹн 2020). Дата обращения: 30 апрельӹн 2020. Архивировано 19 сентябрьын 2020 года.
  3. ↑ Найти солдата по фамилии на сайте Бессмертный полк. polkrf.ru. Дата обращения: 15 октябрьын 2024.
  4. ↑ Акция «Бессмертный полк» родилась 49 лет назад в Новосибирске, а не в Томске Архивный копи от 18 майын 2015 на Wayback Machine // «Академия новостей».
  5. ↑ АиФ- Ростов. Бессмертный полк. Впервые портреты фронтовиков пронесли на Дону в 1981-м. www.rostov.aif.ru (17 августын 2016). Дата обращения: 9 апрельӹн 2019. Архивировано 2 майын 2019 года.
  6. ↑ Семейный альбом — Парламентская газета «Тюменские известия». old.t-i.ru (8 майын 2007). Дата обращения: 12 ноябрьын 2024.
  7. ↑ 1 2 Ирландия присоединится к всероссийской акции «Бессмертный полк». // ТАСС (4 апрельӹн 2015). Дата обращения: 21 апрельӹн 2015. Архивировано 7 апрельӹн 2015 года.
  8. ↑ "Бессмертный полк" в 2025 году пройдет вместе с шествиями "Беларусь помнит", TACC. Дата обращения: 6 декабрьын 2024.
  9. ↑ Акцию «Бессмертный полк» в Москве хотят провести на Красной площади Архивный копи от 17 январьын 2019 на Wayback Machine // ИА REGNUM. 30 Марта 2015.
  10. ↑ Вести-Москва. 9 Мая по столице пройдёт «Бессмертный полк». // Вести.Ru (7 майын 2015). Дата обращения: 7 майын 2015. Архивировано 18 майын 2015 года.
  11. ↑ Бессмертный полк в мире. polkrf.ru. Дата обращения: 15 октябрьын 2024.
  12. ↑ Более 1 млн человек собрала акция "Бессмертный полк" в Санкт-Петербурге. ТАСС. Дата обращения: 11 майын 2019. Архивировано 11 майын 2019 года.
  13. ↑ Банк России выпускает в обращение памятные монеты из драгоценных и недрагоценного металлов. cbr.ru. Дата обращения: 2021-6-3. Архивировано 3 июньын 2021 года.
  14. ↑ [1]
  15. ↑ Бельгия – Immortal Regiment of the World (Бессмертный полк мира). Immortal Regiment of the World (Бессмертный полк мира). Дата обращения: 9 ноябрьын 2018. Архивировано 25 августын 2018 года.
  16. ↑ В Ашхабаде прошло шествие «Бессмертного полка». Дата обращения: 8 майын 2021. Архивировано 8 майын 2021 года.
  17. ↑ "Бессмертный полк" впервые состоялся на Аляске. ТАСС (6 майын 2019). Дата обращения: 6 майын 2019. Архивировано 6 майын 2019 года.
  18. ↑ Е. Слободян. Как стать участником акции «Бессмертный полк онлайн»? Аргументы и Факты (28 апрельӹн 2020). Дата обращения: 29 апрельӹн 2020. Архивировано 28 апрельӹн 2020 года.
  19. ↑ Я. Костенко. Герои в нашем сердце: как проходит онлайн-шествие «Бессмертного полка». Известия (9 майын 2020). Дата обращения: 9 майын 2020. Архивировано 10 майын 2020 года.
  20. ↑ И. Огилько. Завершился марш "Бессмертного полка онлайн". Российская Газета (29 майын 2020). Дата обращения: 30 майын 2020. Архивировано 27 ноябрьын 2020 года.
  21. ↑ В Испании и Андорре пройдет «Бессмертный полк онлайн». Известия (2 майын 2020). Дата обращения: 4 майын 2020. Архивировано 4 майын 2020 года.
  22. ↑ "Бессмертный полк" 9 мая пройдет в онлайн-формате. Организаторы планируют провести акцию в традиционном формате 24 июня. ТАСС (19 апрельӹн 2021). Дата обращения: 19 апрельӹн 2021. Архивировано 19 апрельӹн 2021 года.
  23. ↑ 1 2 М. Лисицына. В «Бессмертном полку» предложили нести фото погибших на Украине военных. РБК (22 апрельӹн 2022). Дата обращения: 24 апрельӹн 2022. Архивировано 22 апрельӹн 2022 года.
  24. ↑ Шествие "Бессмертного полка" пройдет в 88 странах. Вести.ру (6 майын 2022). Дата обращения: 6 майын 2022. Архивировано 6 майын 2022 года.
  25. ↑ США и Великобритания запретили проведение "Бессмертного полка". РИА Новости (28 апрельӹн 2022). — ещё сообщалось о запрете в Казахстане, но это ошибка: просто шествие там пройдёт под другим названием. Дата обращения: 29 апрельӹн 2022. Архивировано 28 апрельӹн 2022 года.
  26. ↑ Акция "Бессмертный полк" в России 9 Мая пройдет в смешанном формате. ТАСС (18 апрельӹн 2023). Дата обращения: 18 апрельӹн 2023.
  27. ↑ Парады и шествия "Бессмертного полка" не будут проводить в шести субъектах России - Родина, Родина. Дата обращения: 19 апрельӹн 2024.

Ссылкывлӓ

[тӧрлӓтӓш | вики-текстӹм тӧрлӓтӓш]

Фото дӓ видео[тӧрлӓтӓш | вики-текстӹм тӧрлӓтӓш]

«https://mrj.ruwiki.ru/w/index.php?title=Курымаш_полк&oldid=184476» гӹц нӓлмӹ