Кого Ӓтямӱлӓндӹ вырсышты Сӹнгӹмӓшлӓн 80 и теммӹ кечӹм айымаш
| Кого Ӓтямӱлӓндӹ вырсышты Сӹнгӹмӓшлӓн 80 и теммӹ кечӹм айымаш | |
|---|---|
 | |
| Дата | 2024—2025 ивлӓ |
| Вӓр |
 Россий |
| Сайт | may9.ru |
Кого Ӓтямӱлӓндӹ вырсышты Сӹнгӹмӓшлӓн 80 и теммӹ кечӹм айымаш – Кого Ӓтямӱлӓндӹ вырсышты Сӹнгӹмӓшлӓн 80 и теммӹ лӹмеш Россий мычкы дӓ вескид сӓндӓлӹквлӓштӹ эртӓрӓлтшӹ кого программа. 2024-2025 ивлӓн 170 утла мероприятим эртӓрӓш пӓлемдӹмӹ[1].
Пӓлемдӹмӹ пӓшӓ
2023 ин 31 июльын Россий Президент Владимир Путин Кого Ӓтямӱлӓндӹ вырсышты Сӹнгӹмӓшлӓн 80 и теммӹ лӹмеш айом йӓмдӹлӹмӓш дӓ эртӓрӹмӓш гишӓн указеш кидшӹм пиштен. Правительствылан дӓ «Сӹнгӹмӓш» оргкомитетлӓн иквӓреш кого кредӓлмӓшвлӓ доно кӹлдӓлтшӹ мероприятивлӓм йӓмдӹлӹмӹ дӓ эртӓрӹмӹ планым ӹштӓш дӓ тӹдӹм пингӹдемдӓш, тенгеок вескид сӓндӓлӹкӹштӹшӹ кугижӓншӹ вулатышылвӓ доно вӓшлимӓшвлӓм эртӓрӓш шӱдӹмӹ. РФ МИД-лӓн айом эртӓрӹмӓштӹ политико-дипломатический палшыкым пуаш, а федеральный дӓ регионыштышы органвлӓлӓн – йӓмдӹлӹмӓшкӹ ушнаш, ветеранвлӓлӓн палшаш дӓ вӓрӹштӹшӹ властьлан сӓр шӹгерлӓвлӓм тӹвӹлӓйӓш шӱдӹмӹ[2].
2023 ин августын президент Сӹнгӹмӓшӹн 80 и теммӹ кечӹм эртӓрӹмӹ шотышты комитетӹм погымы гишӓн Указеш кидшӹм пиштен[3].
2024 ин 18 майын РФ-н правительство Кого Ӓтямӱлӓндӹ вырсышты Сӹнгӹмӓшлӓн 80 и теммӹ кечӹм эртӓрӹмӹ шотышты мероприятивлӓм пингӹдемден[4].
2024 ин 19 ноябрьын актёр дӓ халык деятель Владимир Машков Москвашты Сӹнгӹмӓш музейӹштӹ Сӹнгӹмӓшлӓн 80 и айон официальный логотипшӹ доно пӓлдӓрен. «1942 ин 19 ноябрьын, 82 и перви, шӹм цӓш ирок «Катюша» артиллери тыл дон Якшар Арми «Ураган» операцим тӹнгӓлӹн. Операци Сталинград лӹвӓлнӹ кредӓлмӓштӹ немӹц войскавлӓм шӓлӓтӹмӹлӓн тӹнгӓлтӹшӹм пиштен, тидӹ Кого Ӓтямӱлӓндӹ вырсышты вашталтышым кандышы вырт ылын», — Машков презентациштӹ ӓшӹндӓрӹктен[5]. Логотипӹштӹ Волгоградышты Мамаев курганышты вӓрлӓнӹшӹ «Сталинградышты кредӓлшӹ патырвлӓлӓн» памятник-ансамбльын тӹнг элементшӹ ылшы Евгений Вучетичӹн «Родина-ӓвӓ ӱжеш!» скульптура анжыкталтеш[6].
2025 ин январьын Сӹнгӹмӓшлӓн 80 и шомы лӹм доно Якутскым Кого Ӓтямӱлӓндӹ вырсын салтаквлӓ, тенгеок РФ ВС СВО-шты служышывлӓ лӹмеш и гӹц ӹштӹмӹ скульптурывлӓ доно сӹлнештӓренӹт[7].
- Кого Ӓтямӱлӓндӹ вырсышты Сӹнгӹмӓшлӓн 80 и теммӹ лӹмеш Якутскын и скульптурвлӓ (2025)
.jpg)
2025 ин 24 апрельӹн Краснодар велӹн губернаторжы Вениамин Кондратьев увертӓрен: 9 майын Краснодарышты участниквлӓлӓн лӱдӹш лин кердмӹ гишӓн Сӹнгӹмӓш Парад эртӓш ак тӹнгӓл. «Бессмертный полк» акцим регионышты онлайн эртӓрӓт. Тидӹн годым Сӹнгӹмӓш Парад Новороссийскӹштӹ эртӓ[8].
Программа
Сӹнгӹмӓшлӓн 80 и теммӹ лӹмеш йӓмдӹлӹмӹ дӓ айымы мероприятивлӓн тӹнг планышты 171 мероприятим пӓлемдӹмӹ. Нӹнӹн лошты традици семӹнь всероссийский акцивлӓ:
- «Ӓшӹндӓрӹмӓш сарта»,
- «Георгиевский лентӓ»,
- «Сӹнгӹмӓш лыдмашвлӓ»,
- «Сӹнгӹмӓш цилӓлӓн иктӹ»,
- «Медицина полк»,
- «Ӓшӹндӓрӹмӓш поезд».
Тенгеок концертвлӓ, театральный выступленивлӓ дӓ молы мероприятивлӓ лит.
Акцивлӓ Россий мычкы эртӓрӓлтӹт[9].
Мероприятивлам йӓмдӹлӹмӓштӹ дӓ эртӓрӹмӓштӹ волонтервлӓн дӓ ветеранвлӓн организацивлӓ пӓшӓлӓт: «Сӹнгӹмӓшӹн волонтёрвлӓ», Росмолодёжь, «Пӹтӓришӹвлӓн движени», «Пӓлӹмӓш» Российӹштӹшӹ общество дӓ шукы молат. 2025 и мычкы нӹнӹ тетявлӓлӓн дӓ сӓмӹрӹквлӓлӓн просвещӓйӹшӹ акцивлӓм дӓ мероприятивлӓм эртӓрӓш тӹнгӓлӹт[10].
Вескид хынавлӓ
Москваш Сӹнгӹмӓшлӓн 80 и теммӹ лӹмеш парадыш 20 утла кугижӓншӹн дӓ правительствын вуйлатышывлӓ толыт[11]. Официально ӱжмӓшӹм Белоруссин президентшӹ Александр Лукашенко, КНР-ын председательжӹ Си Цзиньпин, Словакин премьер-министржы Роберт Фицо, Сербин президентшӹ Александр Вучич, Бразилин президентшӹ Луис Инасиу Лула да Силва, Босни дон Герцеговинӹн составыштыжы ылшы Серби Республикӹм вуйлатышы Милорад Додик дӓ молывлӓӓт нӓлӹнӹт[12].
Вескид сӓндӓлӹквлӓштӹ айымаш
Сӹнгӹмӓшӹн 80 им СНГ-н шукы сӓндӓлӹкӹштӹ эртӓрӓш шанат. 2023 ин декабрьын РФ президент СНГ-н Правительство вуйлатышывлӓн Советӹн заседанин участниквлӓжӹлӓн видео гач шайыштмыжы годым пӓлемден: Россий «икӓреш эртӹмӹ ӹлӹмӓшнӓ гишӓн ӓшӹндӓрӹмӓшӹм перегӹмӹ шотышты молнамшы семӹньок ядмашвлӓм иквӓреш кӓнгӓшен ӹлӓш ӱшеш, историм дӓ нацизмын вуйта яжо ылмыжым алтален макташ цацымы ваштареш ылеш»[13].
РФ правительство вуйлатышы Михаил Мишустин сек кого значеним «Бессмертный полк» Международный движенин акци дон шествивлӓжӹ мадыт манын пӓлемден[14].
Юбилей ин вырсышты тайымы вӓрвлӓм тӹвӹлӓйӓт, тенгеок вескид сӓндӓлӹквлӓштӓт[15].
Россотрудничество Сӹнгӹмӓшлӓн 80 и теммӹ лӹм доно мирӹштӹшӹ сакой сӓндӓлӹквлӓштӹ 200 нӓрӹ мероприятим йӓмдӹлен, тенгеок Россий доно келшӹдӹмӹ сӓндӓлӹквлӓштӓт. Акцентӹм соотечественниквлӓн вкладыш ӹштӹмӹ, седӹндоно мероприяти сери «Эдемвлӓ дӓ пуйырымашвлӓ» маналтеш, тенгеок Торешлӓнӹмӓш движениш[16].
Сӹнгӹмӓшлӓн 80 у теммӹ лӹмеш ӓшӹндӓрӹктӹшӹ знаквлӓ
Россий президентӹн Указшы доно «1941-1945 ивлӓн эртӹшӹ Кого Ӓтямӱлӓндӹ вырсышты Сӹнгӹмӓшлӓн 80 и» юбилейный медальым лыкмы.
Ӓшӹндӓрӹктӹшӹ окса
2025 ин 9 апрельӹн Россий Банк «Советский халыкын 1941-1945 ивлӓн эртӹшӹ Кого Ӓтямӱлӓндӹ вырсышты Сӹнгӹмӓшӹжӹн юбилей» сериӓн вӹц тӹрлӹ ӓшӹндӓрӹктӹшӹ оксам лыктын. Тидӹ 3 дон 100 тӓнгӓӓш ши окса, 50 дӓ 10 тӹжем тӓнгӓӓш шӧртньӹ окса, ӓкдӹмӹ металл гӹц ӹштӹмӹ 50 тӓнгӓ доно окса[17].
КАВ-ын участниквлӓлӓн оксам тӱлӹмӓш
2025 ин 15 январьын «Сӹнгӹмӓш» оргкомитетӹн погынымашыжы годым Россий президент Владимир Путин Кого Ӓтямӱлӓндӹ вырсын ветеранвлӓлӓн, тылык вӓтӹвлӓштӹлӓн дӓ изиштӹ годым концлагерьвлӓштӹ ылшывлӓлӓн 80 тӹжем оксам ик гӓнӓ тӱлӹмӹ гишӓн указым подписӓйӹмӹжӹ гишӓн попен. Тылышты труйышывлӓлӓн, Ленинград блокадышты ӹлӹшӹвлӓлӓн, концлагерьӹштӹ ылшывлӓлӓн, перегӹшӹ сооруженивлӓм ӹштӹшӹвлӓлӓн дӓ ПВО-шты, тангыж дӓ авиабазывлӓштӹ пӓшӓлӹшӹвлӓлӓн Кого Ӓтямӱлӓндӹ вырсылан 80 и теммӹ лӹмеш 55 тӹжем оксам пуат[18]. Москван мэржы Сергей Собянинӹн увертӓрӹмӹжӹ семӹнь, ӹрды халашты ветеран дон тылышты труйышывлӓ хала гӹц ик гӓнӓ пуалтшы материальный палшыкым 25 тӹжем гӹц 70 тӹжем тӓнгӓ якте нӓлӹт[19].
Перемири
2025 ин 28 апрельӹн Российӹн президентшӹ Владимир Путин Сӹнгӹмӓшлӓн 80 и теммӹ кечӹвлӓлӓн перемирим увертӓрен. Россий армий Москва жеп семӹнь 00:00 гӹц 7 гӹц 8 май якте дӓ 00:00 марте 10 гӹц 11 май якте боевой действим цӓрен шагалта[20].
Примечани
- ↑ Правительство утвердило план мероприятий по подготовке и проведению празднования 80-й годовщины Победы в Великой Отечественной войне 1941–1945 годов. government.ru (18 майын 2024). Дата обращения: 19 ноябрьын 2024.
- ↑ Путин подписал указ о создании оргкомитета по подготовке празднования 80-летия Победы, Ведомости (9 августын 2023). Дата обращения: 19 ноябрьын 2024.
- ↑ Указ Президента Российской Федерации от 09.08.2023 № 602 ∙ Официальное опубликование правовых актов. publication.pravo.gov.ru (9 августын 2023). Дата обращения: 19 ноябрьын 2024.
- ↑ Распоряжение от 17 мая 2024 г. № 1174-р. Правительство России (17 майын 2024).
- ↑ В Музее Победы представили логотип 80-летия Победы | Победа РФ | Новость от 19.11.2024, Победа РФ | Новости, история, патриотизм (19 ноябрьын 2024). Дата обращения: 19 ноябрьын 2024.
- ↑ Богдан Герцен. В "Музее Победы" представили логотип празднования 80-летия победы в Великой Отечественной войне, Профиль (19 ноябрьын 2024). Дата обращения: 20 ноябрьын 2024.
- ↑ Ледовые скульптуры, посвященные 80-летию Победы. AiF (17 январьын 2025). Дата обращения: 17 январьын 2025.
- ↑ В Краснодаре не будут проводить парад Победы 9 мая, РИА Новости (24 апрельӹн 2025). Дата обращения: 24 апрельӹн 2025.
- ↑ 80-летие Победы отметят масштабно | Победа РФ | Новость от 19.11.2024, Победа РФ | Новости, история, патриотизм (19 ноябрьын 2024). Дата обращения: 19 ноябрьын 2024.
- ↑ Мероприятия к 80-летию Победы стартуют уже с января | Победа РФ | Новость от 19.11.2024, Победа РФ | Новости, история, патриотизм (19 ноябрьын 2024). Дата обращения: 19 ноябрьын 2024.
- ↑ Кто приедет в Москву на Парад Победы в 2025 году, ВЗГЛЯД.РУ (02.04.2025). Дата обращения: 9 апрельӹн 2025.
- ↑ На параде Победы в Москве ожидают более 20 глав государств и правительств, Регнум (15.04.2025). Дата обращения: 16 апрельӹн 2025.
- ↑ Россия продолжит борьбу с фальсификацией истории | Победа РФ | Новость от 18.12.2023, Победа РФ | Новости, история, патриотизм (18 декабрьын 2023). Дата обращения: 19 ноябрьын 2024.
- ↑ Победу над нацизмом отметят с размахом | Победа РФ | Новость от 19.12.2023, Победа РФ | Новости, история, патриотизм (19 декабрьын 2023). Дата обращения: 19 ноябрьын 2024.
- ↑ Правительство утвердило план мероприятий по подготовке и проведению празднования 80-й годовщины Победы в Великой Отечественной войне 1941–1945 годов. government.ru (8 майын 2024). Дата обращения: 19 ноябрьын 2024.
- ↑ Россотрудничество проведет около 200 мероприятий к 80-летию Победы в разных странах, TACC (29 январьын 2025). Дата обращения: 29 январьын 2025.
- ↑ ЦБ выпустит пять памятных монет к 80-летию Победы, РБК (8 апрельӹн 2025). Дата обращения: 8 апрельӹн 2025.
- ↑ Ветераны Великой Отечественной войны получат по 80 тыс. рублей | Эксперт. Эксперт. Дата обращения: 15 январьын 2025.
- ↑ Более 28 тысяч москвичей получат материальную помощь к юбилею Победы, РИА Новости (11.03.2025). Дата обращения: 11 мартын 2025.
- ↑ Путин объявил перемирие в дни 80-летия Победы, Коммерсантъ (28 апрельӹн 2025). Дата обращения: 28 апрельӹн 2025.
