Ӹшке ӹштӹмӹ кож
Ӹшке ӹштӹмӹ (искусственный) кож — У и айо годым кычылтмы у и кож статян конструкци. Сек пӹтӓришӹ искусственный кожвлӓ пушӓнгӹ гӹц йӓмдӹлӓлтӹнӹт, у и кож гань ӓли кек пын доно келӹштӓрӹмӹ пирамида статян ӹштӓлтӹнӹт. Кок йиш кожым немецвлӓ шанен лыктыныт. Кӹзӹтшӹ искусственный кожвлӓ поливинилхлорид гӹц ӹштӓлтӹт; тенгеок вес йиш кожвлӓӓт ылыт: алюмини гӹц ӓли оптоволокно гӹц йӓмдӹлӹмӹвлӓ.
Истори
Пӹтӓришӹ искусственный кожвлӓ XIX курымышты Германиштӹ лӓктӹнӹт[1][2], тенге гӹнят ирӹ экземплярат ылыныт[3]. Нӹнӹм, ыжар цӹреш чиӓлтӹмы комбы пыным кычылтын, ӹштенӹт[1]. Немецкий «Пын пушӓнгӹвлӓ» Германиштӹ шӹргӹм пӹсӹн ромы гишӓн вӓшештӹшвлӓ логӹц иктӹжӹ семӹнь линӹт[2][4]. 1880 ин шанен лыкмы комбы пын гӹц искусственный кожвлӓ XX кырым тӹнгӓлтӹштӹ кымдан шӓрленӹт[4]. Остаткаэшӹжӹ нӹнӹ Америкӹн Ушымы Штатвлӓ якте шоныт, кышты техеньок когон шӓрленӹт[5][6].
США-шты искусственный кожвлӓ «шартял пушӓнгӹвлӓлӓн» лӓктӓш негӹцӹм пиштенӹт[3]. Ти первишӹ «пушӓнгӹвлӓ» пушӓнгӹ форма гань ӹштӹмӹ дӓ сарта доно валгалтарымы пун пирамида статян ылыныт. Нӹнӹм Вифлеемӹштӹ (Пенсильвани штат) 1747 ин шанен лыкмы[7].
1930 ин ADDIS америкӹштӹшӹ компани пингӹдӹ кӹшкӓрӓн кожым шанен лыктын. Кӹшкӓрӹштӹ кож им ӓшӹндӓрӹктӹшӹ цаткыды шу вӓрӓнгдӹмӹ ылын. Им ыжар цӹреш чиӓлтӹмӹ вольык миж шу гӹц, кыды шандан ёршикӹштӹ кычылталтеш, ӹштӹмӹ ылын. Техень йиш кожвлӓ ӹлӹмӓшӹш пыренӹт[8].
1958 ин Чикаго халашты ши цӹреӓн алюмини гӹц кожвлӓм лыкташ тӹнгӓлӹнӹт. Техень кожвлӓ цилӓ сӓндӓлӹкӹн шукы велыш колталтыныт, тенгеок экспорт СССР-ыш лин[8].
Алюминиӓн кожвлӓм пластмасс кожвлӓ вашталтенӹт.
ССС-шты синтетический кожвлӓ когон пӓлӹмӹ ылыныт. Нӹнӹм 1959 ин Загорский мадыш институтын специалиствлӓжӹ шанен лыктыныт дӓ анжыктенӹт (кӹзӹт Сергиево-Посадский мадыш институт).
Прозводствын уэмдӓлт толмыжы доно кожвлӓ лачокшы кож гань каяш тӹнгӓлӹнӹт[9].
Шукы йиш ӹшке ӹштӹмӹ кожвлӓ
Пын гӹц[тӧрлӓтӓш | вики-текстӹм тӧрлӓтӓш]
Пын гӹц искусственный кожвлӓ ыжар цӹреш чиӓлтӹмӹ дӓ ваштыр «укшвлӓ» докы ушымы комбы пын гӹц ӹштӓлтӹнӹт[5]. Нӹнӹ изи 2 дюйм гӹц кого 98 дюйм якте сакой висӹкӓн ылыныт, 1920 ивлӓштӹ универмагышты выжалалтыныт[6]. Шукыжы годым укшвлӓ мычашты подсвечник вареш искусственный якшар «кӹцкӹвлӓ» кеченӹт[5]. Укшвлӓ кымдан шӓрӹмӹ ылыныт, седӹндон сарта гӹц тыл пижӹн агыл дӓ мадышым сӓкӓлтӓш шукырак вӓр ылын[5]. У кож докы кеӓш ак кел, им ак вилӹ, седӹндон «пын кожвлӓ» яжо ылыныт[10].
Алюмини гӹц[тӧрлӓтӓш | вики-текстӹм тӧрлӓтӓш]
Тенгеок кожвлӓ алюмини гӹц ӹштӓлтӹныт[2]. Пӹтӓриш гӓнӓ США-шты: анзыц 1958 ин Чикаго халашты[11], пакыла — Манитовок округышты, кышты шукы техень «пушӓнгӹвлӓм» ӹштӓш тӹнгӓлӹнӹт[12]. Алюмини гӹц искусственный кожвлӓ 1970 и якте лӓктӹнӹт[11], а иктӓ 1965 ин нӹнӹн лӹмнерӹштӹ сек кӱшкӹ лӱктӓл кеен[13][14]. Но тӹ инок «Рождество Чарли Брауна» кӹтӹк метражан мультфильм экраныш лӓктӹн, кыды гишӓн алюмини гӹц ӹшке ӹштӹмӹ кожвлӓ худан выжалалташ тӹнгӓлӹнӹт[11].
Пластик гӹц[тӧрлӓтӓш | вики-текстӹм тӧрлӓтӓш]
Шукы кож ПВХ-пластик гӹц ӹштӓлтеш. Негӹц семӹнь пынымы ваштыр нӓлӓлтеш[15]. Им сакой цӹреӓн вӹцкӹжӹн пӹчкедӹмӹ ӓнгӓ гӹц ӹштӓт[16].
Леска гӹц[тӧрлӓтӓш | вики-текстӹм тӧрлӓтӓш]
Техень кожвлӓ кужы дӓ кӹжгӹ имӓн ылыт, седӹндон йӓктӹ гань кайыт. Лескӹм шӹрен ПВХ доно ушат. Укшвлӓм искусственный лым дӓ пластик гӹц эхель доно сӹлнештӓрӓт[16].
Вилӹн ӹштӹмӹ кожвлӓ (силикон, резина)[тӧрлӓтӓш | вики-текстӹм тӧрлӓтӓш]
Вилӹн ӹштӹмӹ кожвлӓ утларак ӹлӹшӹлӓ кайыт. Каждый укш кид доно вилӹн ӹшӓлтеш, кӹшкӓржӹ кӹрӓн цӹреш чиӓлтӓлтеш.
Тенгеок комбинированныйвлӓ ылыт — вилӹн ӹштӹмӓш + ПВХ[15].
Сотодиод кожвлӓ[тӧрлӓтӓш | вики-текстӹм тӧрлӓтӓш]
Сотодиод кожвлӓ — сотодиод шӹртӹ доно пынымы ПВХ им доно вурс кӹшкӓрӓн кожвлӓ. Ти кожым розеткӹш чӱктӓш лиэш дӓ нӹнӹн укшвлӓжӹ валгалташ тӹнгӓлӹт[17].
Тенгеок анжы
Примечани
- ↑ 1 2 Forbes, Bruce David. Christmas: A Candid History, (Google Books Архивный копи от 29 июльын 2016 на Wayback Machine), University of California Press, 2007, pp. 121—22, (ISBN 0-520-25104-0)
- ↑ 1 2 3 Hewitt, James. The Christmas Tree, (Google Books Архивный копи от 23 июньын 2016 на Wayback Machine), Lulu.com, 2007, pp. 33—36, (ISBN 1-4303-0820-6).
- ↑ 1 2 Perkins, Broderick. «Faux Christmas Tree Crop Yields Special Concerns Архивировано 8 сентябрьын 2008 года.», Realty Times, December 12, 2003, accessed December 15, 2008.
- ↑ 1 2 John, J. A Christmas Compendium, (Google Books Архивный копи от 20 июльын 2014 на Wayback Machine), Continuum International Publishing Group, 2005, p. 129, (ISBN 0-8264-8749-1).
- ↑ 1 2 3 4 Marling, Karal Ann. Merry Christmas!: Celebrating America's Greatest Holiday. — Harvard University Press, 2000. — P. 58—62. — ISBN 0674003187.
- ↑ 1 2 Silverthorne, Elizabeth. Christmas in Texas, (Google Books Архивный копи от 5 мартын 2022 на Wayback Machine), Texas A&M University Press, 1994, p. 62, (ISBN 0-89096-578-1).
- ↑ «Christmas Tree Traditions Архивный копи от 4 июльын 2010 на Wayback Machine», University of Illinois Extension, accessed December 15, 2008.
- ↑ 1 2 Искусственные ёлки: когда появились, история, где находится старейшая в мире . dp.ru (12 декабрьын 2022). Дата обращения: 21 ноябрьын 2024.
- ↑ Елка новогодняя искусственная. Подробное описание экспоната, аудиогид, интересные факты. Официальный сайт Artefact . ar.culture.ru. Дата обращения: 21 ноябрьын 2024.
- ↑ Marling, Karal Ann. Merry Christmas!: Celebrating America’s Greatest Holiday, (Google Books Архивный копи от 5 мартын 2022 на Wayback Machine), Harvard University Press, 2000, pp. 58—62, (ISBN 0-674-00318-7).
- ↑ 1 2 3 Fortin, Cassandra A. «It’s beginning to look a lot like Christmas (1958)(недоступная ссылка)», The Baltimore Sun, October 26, 2008, accessed December 14, 2008.
- ↑ Andrews, Candice Gaukel. Great Wisconsin Winter Weekends, (Google Books Архивный копи от 5 мартын 2022 на Wayback Machine), Big Earth Publishing, 2006, p. 178, (ISBN 1-931599-71-8)
- ↑ «A dark family secret: the artificial Christmas tree», Oakland Tribune, December 24, 2006, via findarticles.com, accessed December 14, 2008.
- ↑ Pinto, Barbara. «Town Leads Aluminium Christmas Tree Revival Архивный копи от 25 мартын 2010 на Wayback Machine», ABC News, December 18, 2005, accessed December 14, 2008.
- ↑ 1 2 Выбрать елку и не сойти с ума. Разбираемся в сортах искусственных елок, iXBT Live (11 ноябрьын 2021). Дата обращения: 21 ноябрьын 2024.
- ↑ 1 2 Искусственная елка: какая лучше, как выбрать, Российская газета (6 декабрьын 2023). Дата обращения: 21 ноябрьын 2024.
- ↑ Анна Джей. Литая или светодиодная? Какая искусственная елка лучше и безопаснее, AiF (26 декабрьын 2019). Дата обращения: 21 ноябрьын 2024.
Литература
- Авдонина М. Ю., Жабо Н. И. Гиперконцепт «ёлка»: лингвистический аспект в современном коде новогоднего ритуала // Вестник Московского государственного лингвистического университета. Гуманитарные науки. 2015. № 27).
- Баранникова Г. И. Учебная модель организации номинативного поля концепта «зима» // Гуманитарный вестник. 2013. № 2.
- Ханипова И. «Да здравствует Новый советский год» (политизация новогодней ёлки в советской России) // Гасырлар авазы — Эхо веков. 2012. № 3—4. U
- Шульга Е. В. Праздник новогодней ёлки в школах России: век вчерашний — век нынешний // Историко-педагогический журнал. 2012. № 2.