Электрический гирлянда
Электрический (соты) гирлянда — светваштыр доно пачелӓ-пачелӓ ушымы накаливани лампа ӓли светодиод рӓдӓн сӹлнештӓрӹшӹ украшени. Лӹмӹм традиционный кушкыш тӹрлец гӹц нӓлмӹ.
Электрогирляндывлӓм шукыжы годым Шартял ӓли У и айовлӓ годым кожым, тома кӧргӹм, сакой ӧлицӓштӹшӹ ӹлӹшӹм сӹлнештӓрӓш кычылтыт.
Истори
Ик шанымаш семӹнь икшӹ у ишӹ электрический гирляндым шартял кожлан США-штӹ 1882 ин ӹштӹмӹ. Тӹдӹ доно ӹшке томаштыжы шартял кожым Томас Эдисонӹн палшышы эдемжӹ Эдвард Джонсон сӹлнештӓрен. Тӹдӹ техень гирляндым ӹштен, кышты изирӓк висӹкӓн кӹжгӹ стёклан кӓндӓкшлу шар дӓ кӧргӹштӹшӹ накаливани шӹртӹ дӓ полюс гӹц лӓктӹн шалгышы кокты вӹргеньӹ ваштыр гӹц ӹштӹмӹ кӹлдӹш лин. Гирляндым кычылтмы анзыц ваштырвлӓм ушаш дӓ «вилкӹм» розеткӹш цикӓлӓш келеш ылын.
Вес шанымаш семӹнь икшӹ электрический гирляндым 1895 ин телефонист Ральф Моррис шанен лыктын. Жепӹн-жепӹн телефонный шеледӹмӹ щитӹштӹ лампочка рӓдӹвлӓм анжен, Моррис традиционный сартам техеньок рӓдӹ доно вашталташ шанен лыктын[1].
1895 ин, президент Гровер Кливленд годым, «Белый дом» томашты шартял кожым тенгеок электрический гирлянда доно цеверемденӹт. Ти вырт гӹц электрический соты тыл лӱдӹкшӓн традиционный сартам шӹкен лыкташ тӹнгӓлӹн[2][3].
XX курым тӹнгӓлтӹшӹштӹ США-шты электрический гирляндывлӓм шергӹн выжаленӹт, седӹндон семнявлӓ нӹнӹм воксешок агыл, вычымеш нӓлӹнӹт[1].
Электрический гирляндым Кокшы мировой вырсы паштек веле шӹрен кычылташ тӹнгӓлӹнӹт.
СССР-шты пӹтӓришӹ электрический гирляндывлӓм 1938 ин веле ӹштӓш тӹнгӓлӹнӹт. Икшӹ советский электрический гирлянда — ЁГ-1 — ӹшке жеплӓн келшӹшӹ лӹмӓн лин. Тӹдӹ лу 13 вольтан лампочка гӹц шалгышы кок параллельный рӓдӹ (тӹнӓм 127 вольтан напряжени кычылтын, седӹндон техень схемӹм айырымы) дӓ цапонлак доно якшар, сары, ыжар, симсӹ-фиолетовый цӹреш чиӓлтӹмӹ, карболит гӹц ӹштӹмӹ, укш докы прищепка доно уштараш манын традиционный сарта гань йӧнештӓрӹмӹ патронавлӓӓн конический колба гӹц шалга. ЁГ-1 гирлянда доно иквӓреш кым уты лампым дӓ йылен кешӹ лампым моаш дӓ вашталташ палшышы инструкцим пуэнӹт[1].
Советский гирляндывлӓ шукыжы годым ик тӹшкӓ ваштыр линиш пыртымы, вашталташ лишӹ лампан ылыныт. Москваштышы электроламповый заводышты лыкмы гирляндывлӓ фонарь, космический ракет да молы фигур гань изирӓк лампан патрон доно ӹштӓлтӹнӹт. Молы заводышты лыкмы гирляндывлӓ проста лампа гӹц ӹштӓлтӹнӹт дӓ «пушкинский фонарьвлӓ» ӓли молы сакой фигур гань пластмассовый плафонат гӹц ылыныт[4].
Кӹзӹтшӹ технологи
Кӹзӹтшӹ электрогирляндывлӓм шукыжы годым кабель важыкыш пижӹктӹмӹ сек изи габаритӓн лампа доно пыжаш лидӹмӹ изделивлӓ гань лыктыт. Икманяр ваштырвлӓн жгутвлӓштӹм видӹшӹ электронный блок доно ушен, сакой тыл сотым ӹшташ лиэш, шамак толшеш, «бегущие огни». Микросхемный музыкальный синтезаторан гирляндывлӓ иктӹм ӓли икманяр семӹм колтен кердӹт. Шукыжы годым нӹнӹм выжалышы предприятивлӓ сӹлнештӓрӓш кычылтыт.
Светодиодный техника лӓкмы доно шӹренрӓк светодиодный гирляндывлӓм кычылтыт, тенгеок эчӓт «высокотехнологичный» волоконно-оптический световодный лин кердӹт. Гирляндым дюралайт вашталтен кердеш.
Яжорак пӓлӹмӹ смартфоныштышы приложени гач виктӓрӹмӹ кӹзӹтшӹ смарт-гирляндывлӓ ылыт. Телефоныш шагалтымы приложени доно режимӹм, мерцанин чӹчкӹдӹжӹм, цӹрен церотшым вашталташ, мерцаним музыка доно кынештӓрӓш, таймерӹм шагалташ лиэш[5].
Галерей
Айоан светодиод
Пӧртӹштӹ вертепӹм ӓрӹшӹ световой скульптура дон гирляндывлӓ
Нинӹ тӹлвӓ лошты сакой висӹкӹм, формым да цӹрем ужаш лиэш
Лампын нӹл США-шты сек шӹрен кычылтмы висӹкшӹ. Шалахай монгыр гӹц вургымлаш: «рисовый» типӓн светодиодвлӓ (0,057 Вт), T1¾ «миниатюрныйвлӓ» (0,5 Вт), C7½ (5 Вт) и C9¼ (7,5 Вт).
Тома левӓшӹн тӹржӹм шартял тыл чӱктӹдӹмӹ гирлянда сӹлнештӓрӓ; Кесвик, Онтарио, Канада; Шартял 2008 и.
Цинциннатиштӹ пӧрт, США. Фонарьвлӓн mini, C7 и C9 типвлӓ веле кычылталтыт.
Ямайский тӧр вӓрӹштӹшӹ томашты, Бостон, 2006 ин 250 000 лампочкым чӱктӹмӹ. Электроэнергетический компани специальный проводкым ӹштен; электричествылан тӱлӓш тӹлзеш 2000 доллар лин.
Примечани
- ↑ 1 2 3 Ясинская, О. Раз. два, три - ёлочка, гори! // Всегда в движении : журнал. — 2013. — № 12. — С. 9.
- ↑ Who invented electric Christmas lights?
- ↑ A Brief History of Electric Christmas Lighting in America
- ↑ Музейная азбука от " А до Я". Цветные гирлянды. | Музей Отрадного. museum-otradny.ru. Дата обращения: 11 ноябрьын 2024.
- ↑ Лучшие умные гирлянды с управлением со смартфона 2024 года: рейтинг топ-11 по версии КП. Дата обращения: 11 ноябрьын 2024.
Литература
- Бокова Ольга Романовна, Гизингер Оксана Анатольевна. Стратегии исследований в области безопасности освещения // Вестник Южно-Уральского государственного университета. Серия: Энергетика. — 2012. — № 37 (296).
- Т В. Удилов. Исследование зажигательной способности электрических световых гирлянд // Вестник Восточно-Сибирского института МВД России. — 2011. — № 3.