Анимацин международный кечӹжӹ
| Анимацин международный кечӹжӹ | |
|---|---|
 Эмиль Рейно ӹшке оптический театржы доно | |
| Кечӹ | 28 октябрь |
Анимацин международный кечӹжӹ (англ. International Animation Day) — анимаци дä мультипликаци искусство доно кыце-гӹнят кӹлдäлтшӹ эдемвлӓн международный айошты. И йӹде 28 октябрьын пäлемдäлтеш.
Айон историжӹ
«Анимацин международный кечӹжӹлäн» жепӹм такеш агыл айырымы. Лач тидӹ кечӹн, 1892 ин, Франци гӹц художник дä изобретатель Эмиль Рейно Гревен музейӹн «Фантастика кабинетӹштӹжӹ» погынышы шотеш пиштӹмӹ парижӹштӹшӹ халыклан «валгалтшы пантомимӹм», тäрвäнӹлшӹ изображенивлäм (простанрак манаш гӹнь, мультфильмым), экранышты анжыктен.
Анимаци сакой жепӹм пäлен. 1894 ин рисуйымы картинкӹвлä гишäн ик жеплäн монденӹт, но тäрвäнӹлшӹ рисункы гишäн ынгылымашым Люмьер ӹзä-шольывлäн изобретеништӹ доно ушымыкы, анимацин керäл ылмыжым пӧртӹлтенӹт. Ӹлӹмäшӹш компьютер пырымы паштек компьютерный анимаци шачын. Кӹзӹт ти технологивлä тенге анзык кенӹт, специалист агыл эдемлäн кынамжы пäлäшӓт нелӹ: экранышты «ӹлӹшӹ» кино äли анимациӓн анжыкталтеш.
«Анимаци кинон международный ассоциацижӹ (англ. The International Animated Film Association, ASIFA) äли «АСИФА» (раскыдынрак — тӹдӹн парижӹштӹшӹ отделенижӹ) тидӹ айом 2002 ин Эмиль Ренон кином икшӹ гäнä анжыктымыжылан 110 и теммӹ лӹмеш увертäрен.
Анимацин международный кечӹжӹ лӹмеш сäндäлӹк мычкы аниматор-художниквлä ӹшке фильмӹштӹн программышты доно ӹшке лоштышты вашталтылыт, ӹшке пӓшӓштӹм анжыкташ манын премьерӹм эртäрäт. Техень анимационный киносеансвлä цилӓ сäндäлӹкӹн 104 велӹштӹжӹ ик жепӹшток эртäт, тӹшкӹ Россий Федерациäт ушна.
Эртӹшӹм шотыш нäлӹн, анимацин (мультипликацин) шачмы кечӹжӹм айырымы годым, тӹдӹн тоштырак, а лучи документӹштӹ пингӹдемдӹмӹ датыжым анжымыла. Тидӹ искусствылан тӹнгäлтӹшӹм пиштӹшӹ французвлä мультипликацин шачмы кечӹжӹ семӹнь 1877 и 30 августым шотлат. Лач тидӹ кечӹн ӹшке семӹнь тыменьшӹ французский изобретатель Эмиль Рейно (фр. Emile Reynaud) праксиноскоплан патентӹм нӓлӹн. Изиш анзыцрак, 1877 ин 20 июльын Эмиль Рейно Французский академин членвлӓжӹ анзылны докладым ӹштен дä праксиноскопым (англ. praxinoscope) анжыктен. Аппаратым печенье коропка гӹц дä тӹгӹрӓн тӹмӹр гӹц погымы, тӹштӹ, вашт кайшы лентӓштӹ, тӓрвӓнӹлмӹ шотым ӹштӹшӹ вашталт мишӹ картинкӹвлӓм анжаш лиэш.
Тенгерäкӹн, мультипликаци искусство кино жанр гӹц 20 нäрӹ иэш когорак. Российӹштӹ анимаци дä тетя тематика доно кӹлдäлтшӹ икманяр сайт у профессиональный айом «Мультипликацин кечӹжӹм» лач тидӹ кечӹн (30 августын) эртäрӹмӹ гишäн увертӓренӹт. Ти шанымашым РФ-н Кинематографиствлäн Ушем вуйлатышышты, российӹштӹшӹ анимацин видӹшӹ мастаржы дон студивлä, икманяр СМИ, шукы интернет-сайтыштышы администраци дä нӹнӹн шукы тӹжемӓш аудиториштӹ яжоэш шотленӹт. Айон керäл ылмыжым анжыкташ манын 1000 утла подписьӹм погымы. РФ-н культура министерствыжы, икманяр ядмашым раскыдемдӹмӹкӹ, Мультипликацин кечӹжӹм эртäрäш палшаш йäмдӹ ылмыжы гишäн келесен[1].